Qurban (qurbanlıq) bayramı İslam dünyasının ən möhtəşəm bayramlarından biridir. İslamın iki bayramı — Əidül-əzha (Qurban Bayramı kimi tanınır) və Əidül-fitr (Orucluq — kiçik bayram) qanuniləşdirilmişdir. İslamın ən vacib şərtlərindən biri olan Qurban Bayramı Quranda tələb olunur.
Bu bayram müsəlmanların Məkkəyə ziyarətinin bir hissəsidir. Qurban Bayramı müsəlman təqvimi (hicri-qəməri təqvimi) üzrə 12-ci ayın — Zilhiccə ayının 10-cu günündə qeyd olunur və bu zaman ziyarət zamanı qurban heyvanları kəsilir.
Qurban bayramı yalnız İslam dini ilə məhdudlaşmır. Qurban vermə mərasimi İslamdan çox əvvəl dünyanın müxtəlif xalqları arasında geniş yayılmışdır. Məsələn, Kartaca xalqı borclarını ödəmək üçün uşaqlarını öz tanrısı Moloxiyaya qurban verirdi. Şərq xalqları isə adətən qızlarını qurban verirdilər.
Üzviyyətli peyğəmbər Məhəmmədin İslam dini Allaha inam və qurbanlıq mövzusunda böyük inqilab etdi. İslam hər cür insan qurbanlığını qadağan edir və Allahın adı ilə bildirir ki, insan yerinə heyvan qurban verilməlidir. İslam qurbanlığın vaxtını müəyyənləşdirdi, çünki əvvəl insanlar bunu istədikləri vaxt edirdilər. Bayrama daha böyük hörmət göstərmək üçün hər il Zilhiccə ayının 10-cu günü qeyd olunması qərara alındı. Quran belə buyurur:
“Allah Beytülhəramı (Müqəddəs ev) Kəbəni, ayı Bəhramı (Zilhiccə), boyunbağılı və boyunbağısız qurbanları Kəbəyə gətirməyi insan həyatının (dini və dünyəvi işlərinin) nizama salınması üçün müəyyən etdi.” (Quran, Süra 5, Ayə 97).
Həmçinin, müəyyən bir arzu və istəyi həyata keçirmək üçün qurban vermək mümkündür.
Sovet dövründə din, dini mərasimlər və bayramlar da tənqid obyektinə çevrilmişdi.
Azərbaycan müstəqillik əldə etdikdən sonra insanlar yenidən dinlərinə, milli adətlərinə və dini, milli bayramlara hörmət göstərməyə və riayət etməyə başladılar.
Qurban bayramı 2 gün davam edir.