Xınalıq
Xınalıq Quba şəhərindən təxminən saatlıq məsafədə, 2,100–2,200 metr yüksəklikdə yerləşir. Kənddə dörd müxtəlif ailəyə məxsus təxminən 2,000 nəfər yaşayır. Yerli sakinlər öz dilləri olan xınalıq dilində danışırlar. Böyük Qafqazın nəhənglərinin arxasında yerləşən kəndin uzaqlığı səbəbindən bu dil bu günə qədər öz mövqeyini qoruyub saxlayıb.
Öz dilinə malik kənd
Xınalıq dünyanın ən uzun müddət fasiləsiz yaşayış olan yerlərindən biridir. Artıq 5,000 ildən çox əvvəl kiçik bu kənd əlçatmaz yüksək dağlarda mövcud olmuşdur. Uzaqlığı sayəsində insanlar öz ənənələrini və mədəniyyətlərini bu günə qədər qoruyub saxlayıblar. Amma təkcə bu deyil: Xınalıq sakinlərinin bu günə qədər öz dilləri də var – Xınalıq dili.
Xınalıq dili Nax-Dağıstan dillərinə (Şimali-Şərqi Qafqaz dilləri ailəsinə) aiddir. Bu qrup daxilində Xınalıq dili ya Lezgi dillərinə aid ola bilər, ya da tək bir dil sayılır. Bu dəqiq bilinmir. Hər halda, Xınalıq dili Azərbaycan (Türk) dili ilə heç bir əlaqəsi yoxdur.